Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna

1. Zasady pracy:
a. Zadania należy dostosowywać do poziomu rozwojowego, a nie wiekowego dziecka; należy wybierać zadania, które dziecko może ukończyć;
b. stosować system pozytywnych wzmocnień - nagradzać każdy, choćby najmniejszy sukces dziecka;
c. ważne jest, aby stworzyć sytuację ciepła i zabawy i życzliwą atmosferę;
d. mówimy do dziecka po imieniu
e. wprowadzać zadania zachęcające do kontaktu wzrokowego i komunikacji słownej;
f. stosować pouczające i zrozumiałe dla dziecka pomoce dydaktyczne.

Zaproponowane ćwiczenia powinny być pomocne w korygowaniu zaburzonych funkcji oraz rozwijaniu indywidualnych możliwości dzieci. (prowadzi to do ułatwienia prowadzenia terapii).

2. Cele ćwiczeń: (pierwszy etap)
a. kształtowanie i kontrolowanie ruchów rąk i palców;
b. kształtowanie i doskonalenie chwytu;
c. kształtowanie i doskonalenie umiejętności manipulowania przedmiotami;
d. koordynacja obu rąk.

3. Propozycje zadań do wykonania dla pierwszego etapu:
a. chwytanie przedmiotów całą dłonią;
b. chwytanie małych przedmiotów palcami (ruch pincetowy);
c. otwieranie i zamykanie pudełek;
d. wkładanie i wyjmowanie przedmiotów do pudełka z patrzeniem i bez patrzenia;
e. trzymanie przedmiotu w ręku;
f. dotykanie przedmiotów o różnej fakturze (zabawy dotykowe);
g. masa, plastelina, modelina- gniecenie, lepienie;
h. szarpanie papieru;
i. malowanie dużych powierzchni;
j. rysowanie kredą.

4. Cele ćwiczeń: (drugi etap)
a. Ruchy dłoni i palców-precyzyjne;
b. wyrabianie koordynacji ruchów oczu i rąk (koordynacja wzrokowo – ruchowa).

5. Propozycje zadań do wykonania dla drugiego etapu:

a. Ćwiczenia dłoni: dotykanie dłoni (wyczuwanie dłoni); zaciskanie dłoni; otwieranie dłoni;
b. gniecenie gąbki, torebki; ugniatanie papieru; ugniatanie papierowych kul i rzucanie nimi;
c. przeciąganie sznurka i pociąganie za sznurki;
d. zabawy konstrukcyjne;
e. nakładanie zabawek na patyk, sznurek;
f. malowanie całą dłonią dużych powierzchni (prostych, falistych, okrągłych);
g. zabawy z gliną, masa solną, modeliną: gniecenie, toczenie, wałkowanie;
h. darcie gazet; składanie papieru;
i. ćwiczenia palców: dotykanie swoich palców; stukanie palcami; naśladowanie gry na pianinie;
j. zabawa w deszczyk – delikatne stukanie w blat, w podłogę ...; naśladowanie ruchów rozcierania;
k. wkładanie klocków do pudełka;
l. dopasowanie klocków do właściwego wzoru;
m. wkładanie koralików na sznurek – nawlekanie;
n. wodzenie palcem w powietrzu; kreślenie palcem prostych kształtów: dowolnych, linii prostych, ukośnych, falistych, okrągłych;
o. wodzenie palcem po wzorze (np. wzorze prostym z metody Dobrego Startu M. Bogdanowicz);
p. kreślenie pędzlem, kredą na dużych powierzchniach (ruchy dowolne);
q. pogrubianie prostych kształtów;
r. zamalowywanie dużych powierzchni farbami, kredą, węglem;
s. stosowanie stempli
t. rysowanie linii prostych: pionowych, poziomych, ukośnych;
u. rysowanie na podany temat;
v. posługiwanie się nożyczkami – prawidłowe posługiwanie się, przecinanie pasków papieru, sznurka.

6. Cele ćwiczeń: (trzeci etap):
a. rozluźnianie mięśni, likwidowanie i zwalnianie napięć;
b. nabywanie przez dziecko swobody, lekkości przy rysowaniu, malowaniu;
c. zwracanie uwagi przy malowaniu, rysowaniu, by okrężny ruch ręki dziecka miał kierunek przeciwny ruchowi wskazówek zegara.

7. Propozycje zadań do wykonania dla trzeciego etapu:
a. nawlekanie koralików, przewlekanie sznurków, tasiemek, sznurowadeł przez różne rzeczy i otwory;
b. wieszanie - klamerki do bielizny;
c. ugniatanie papierowych kul i rzucanie nimi do celu;
d. wykonywanie drobnych ruchów palcami: spacerowanie palcami po stole;
e. ćwiczenia dłoni – wymachy, krążenia, uderzenia, pocierania, otwierania, zamykania, układanie modeli z dłoni, np. składanie dłoni stykających się czubkami palców, stykanie się dłoni nadgarstkami i czubkami palców;
f. ściskanie piłeczek;
g. kreślenie w powietrzu, na dywanie dużych swobodnych, ciągłych ruchów
w kształcie fal, ósemek;
h. ćwiczenia grafomotoryczne.

8. Cele ćwiczeń: (czwarty etap):
Zadania realizowane na czwartym etapie polecane są dzieciom, które osiągnęły już prawidłowy stopień sprawności manualnej rąk – utrwalają i doskonalą zdobyte już umiejętności.

9. Propozycje zadań do wykonania dla czwartego etapu:
a. rozwijanie sprawności manualnych, tzn. płynności, elastyczności i precyzji ruchów zwłaszcza mięśni dłoni, palców i nadgarstka;
b. rozwijanie koordynacji wzrokowo – ruchowej niezbędnej przy nauce pisania;
c. kształcenie systematyczności i wytrwałości w pracy (np. podczas pracy z książką, ćwiczeń;
d. grafomotorycznych wykonywanych w liniaturze;
e. harmonizowanie wszystkich funkcji psychomotorycznych koniecznych przy wyrabianiu odpowiedniej gotowości do nauki.

10. Przykłady ćwiczeń:
a. zabawy konstrukcyjne:
b. składanie zabawek z oddzielnych części;
c. budowanie z klocków urozmaiconych budowli (z przestrzeganiem zasad równowagi);
d. wykonywanie według wzoru lub dowolnie różnych prac z papieru, kartonu, korka, drutu, wełny ...;
e. składanie liter i cyfr z części;
f. układanie loteryjek i domin cyfrowych, literowych;
g. układanie szlaczków z elementów mozaiki według np. określonego rytmu, kierunku (od lewej do prawej strony);
h. zabawy plastyczne: rysowanie i malowanie farbami klejowymi, plakatowymi, akwarelami na różnych płaszczyznach;
i. kreślenie kształtów, figur, cyfr, liter, ornamentów za pomocą kreski łączącej wyznaczone punkty (papier pakowy, blok rysunkowy, zeszyt);
j. obrysowywanie gotowych szablonów, figur, cyfr, liter kredą na tablicy, kredką, mazakiem, ołówkiem;
k. pisanie pojedynczych elementów graficznych lub literopodobnych;
l. pisanie dziecku liter na plecach – rozpoznawanie ich przez dziecko i zapisywanie np. na tablicy, kartonie, w zeszycie;
m. rysowanie szlaczków literopodobnych w liniaturze szerszej, a potem odpowiadającej liniaturze zeszytu;
n. rysowanie szlaczków według przedstawionych wzorów;
o. próby odtworzenia eksponowanych wzorów z pamięci;
p. samodzielne rysowanie różnorodnych wzorów;
q. zabawy prowadzone według metody Dobrego Startu M. Bogdanowicz;
r. ćwiczenia H. Tymichovej usprawniające technikę rysowania i pisania
z wykorzystaniem nakładki (do rysowania, do pisania) lub bez jej użycia;
s. ćwiczenia grafomotoryczne przygotowujące do pisania – odtwarzanie różnych szlaczków i elementów literopodobnych w liniaturze i zeszytach w kratkę;
t. malowanie obrazków;
u. zamalowywanie małych pól wg wzoru i oznakowanie;
v. wydzieranie z papieru zaplanowanych form technicznych;
w. wydzieranie i naklejanie kompozycji z kolorowych pasków papieru;
x. cięcie papieru, kartonu po łuku; lepienie z plasteliny, modeliny lub gliny wzorów, szlaczków, liter i wyrazów.

11. Ćwiczenia graficzne

a. kreślenie form kolistych (ale za pomocą kredki lub flamastra),
b. malowanie kredkami konturowych rysunków,
c. kopiowanie rysunków (przerysowywanie przez kalkę techniczną rysunków konturowych),
d. rysowanie szlaczków i wzorów z elementów liter.

Zachęcam do skorzystania z proponowanych stron www.:

http://mojedziecikreatywnie.pl/2013/08/mala-motoryka/ 

http://www.uczymyibawimy.pl/2017/02/motoryka-maa-cwiczenia-z-zakresu.html 

http://mojedziecikreatywnie.pl/2015/03/nakretkowa-nauka-i-zabawa/

http://www.sugaraunts.com/2015/09/31-days-of-occupational-therapy-with.html

https://teczowakrainaczarow.blogspot.com/2017/05/domowa-terapia-reki.html

 

Opracował: Witold Pietruk-pedagog-terapeuta, doktor nauk społecznych